Οι Ετήσιες Εκθέσεις του 2012-2013 και 2014 για την εκπαίδευση εστιάζουν το ερευνητικό τους ενδιαφέρον στην τριτοβάθμια εκπαίδευση της χώρας σε βάθος δωδεκαετίας (2001-2012). Η παρούσα έκθεση (2012-2013) αποτελεί το Α’ Μέρος της συνολικής μελέτης και επικεντρώνεται στο ευρωπαϊκό και διεθνές πλαίσιο αναφοράς της ελληνικής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, όπως αυτή αποτυπώνεται στις ευρωπαϊκές και διεθνείς βάσεις δεδομένων για τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο, ενώ η έκθεση του 2014 θα περιλαμβάνει το Β’ Μέρος της μελέτης, που θα επικεντρώνεται και θα αναλύει την ελληνική τριτοβάθμια εκπαίδευση (ανά πεδίο/τομέα και επίπεδο σπουδών, ίδρυμα, σχολή και τμήμα) σύμφωνα με την στατιστική αποτύπωση της ΕΛΣΤΑΤ για την αντίστοιχη χρονική περίοδο.
Στην φετινή έκθεση αναλύονται τα συστήματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης των 27 κρατών-μελών της ΕΕ σε θέματα όπως: τα δομικά χαρακτηριστικά των συστημάτων (δημόσιος & ιδιωτικός τομέας, τρόπος εισαγωγής, δίδακτρα και οικονομική στήριξη, κινητικότητα φοιτητικού πληθυσμού), ο φοιτητικός τους πληθυσμός (κατανομή ανά πεδίο και τομέα σπουδών, ανά επίπεδο σπουδών ISCED, ανά τρόπο φοίτησης, κατανομή ως προς το φύλο και την ηλικία), τα μεγέθη εισροών (νεοεισερχόμενοι, ακαδημαϊκό προσωπικό, χρηματοδότηση), τα μεγέθη εκροών (εκπαιδευτικά & ερευνητικά αποτελέσματα), καθώς και τα ευρύτερα αποτελέσματα της τριτοβάθμιας(απασχόληση των αποφοίτων, ατομικό και κοινωνικό όφελος, απασχόληση και καινοτομία, κοινωνική κινητικότητα).
Τέλος στην Έκθεση επιχειρείται η ανάδειξη της θέσης της ελληνικής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στο ευρωπαϊκό πλαίσιο αναφοράς μέσα από τη σύνθεση όλων των παραπάνω μεταβλητών. Η ελκυστικότητα της ελληνικής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, ως επιθυμητής βαθμίδας εξόδου προς την αγορά εργασίας, αποτελεί ίσως και το κοινωνικά κυρίαρχο χαρακτηριστικό της.
Ωστόσο, από άποψη ποιότητας και συνοχής του εκπαιδευτικού συστήματος, αξίζει να σημειωθούν και τα ακόλουθα χαρακτηριστικά της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης:
- αποτελεί κύρια βαθμίδα παραγωγής και διάχυσης ερευνητικού έργου/ τεχνολογίας/ καινοτομίας προς την αγορά, αλλά και τις υπόλοιπες βαθμίδες της εκπαίδευσης.
- οι προτεραιότητες της επιδρούν στο σχεδιασμό και στις προτεραιότητες των άμεσα συνδεόμενων με αυτήν προηγούμενων βαθμίδων (δευτεροβάθμια εκπαίδευση). · αποτελεί τη βαθμίδα των παραγωγικών σχολών των εκπαιδευτικών που υπηρετούν σε όλες τις βαθμίδες του εκπαιδευτικού συστήματος.
- αποτελεί τη μόνη βαθμίδα της εκπαίδευσης όπου η κοινωνική κινητικότητα δυσχεραίνεται σημαντικά.
- αποτελεί τη μόνη βαθμίδα της εκπαίδευσης όπου αναγνωρίζονται βαθμοί ελευθερίας για τη χάραξη της προσωπικής διαδρομής των φοιτητών προς το πτυχίο (μαθήματα υποχρεωτικά, κατ’ επιλογήν υποχρεωτικά και ελεύθερης επιλογής).
- αποτελεί τη μόνη βαθμίδα της εκπαίδευσης όπου τα ιδρύματα της χαρακτηρίζονται από διοικητική αυτονομία και αυτονομία στη λήψη αποφάσεων.
- αποτελεί τη μόνη βαθμίδα της εκπαίδευσης όπου προβάλλεται έντονα ο ανταγωνισμός και η διάκριση μεταξύ ισότιμων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων.
- τα ιδρύματά της στην κοινωνική συνείδηση δεν αντιμετωπίζονται ως κατεξοχήν πνευματικά/ πολιτιστικά ιδρύματα, αλλά ως ανώτατου κύρους επαγγελματικές σχολές.
- αποτελεί την κατ’ εξοχήν βαθμίδα προσέλκυσης εκπαιδευομένων από άλλες χώρες για φοίτηση.
- αποτελεί τη βαθμίδα της εκπαίδευσης με το υψηλότερο ατομικό και κοινωνικό όφελος.
Στην αποτύπωση των στοιχείων της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στις διεθνείς και ευρωπαϊκές βάσεις δεδομένων, πολλά από αυτά τα χαρακτηριστικά, είτε υποτιμώνται, είτε δεν αποτυπώνονται. Η αξία τους, ωστόσο, είναι σημαντική για την ανάπτυξη ενός δομημένου στρατηγικού σχεδιασμού για την τριτοβάθμια εκπαίδευση, που να αναδεικνύει το συστημικό χαρακτήρα της εκπαίδευσης, αξιοποιώντας τα συγκριτικά της πλεονεκτήματα, τόσο σε εθνικό, όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Η παρουσίαση της έκθεσης (pptx)
Η παρουσίαση της έκθεσης (pdf)
